Voelen of denken, wat is belangrijker?

Er zijn mensen die zweren bij het rationele, het verstandelijke, het denken. Anderen volgen juist hun gevoel en intuïtie. Wat is beter?
De redenen die de verstandelijken naar voren brengen is dat het verstand superieur is aan het gevoel, dat de hersenen het centrum zijn van ons handelen en gedragen en dat emoties slechte raadgevers zijn die horen bij de waan van het moment. Stel voor, wordt er dan gezegd, dat een piloot niet meer naar zijn bedieningspaneel zou kijken maar alleen naar wat zijn gevoel hem ingeeft. Ik geloof niet dat ik me dan als passagier op mijn gemak zou voelen.
De gevoelsmatigen op hun beurt geloven dat de intuïtie nooit faalt en dat het niet voor niets is dat we dingen voelen. Zonder gevoel geen inlevingsvermogen, geen goede communicatie en des te meer liefdeloosheid.


Wat mij betreft is het niet óf óf. Ik denk wel dat zowel voelen als denken beiden hun eigen plek hebben, dat ze ook complementair zijn, elkaar aanvullen.
Als haptotherapeut houd ik me bezig met voelen, het gevoel, de emoties. Al in de baarmoeder, als de foetus zich ontwikkelt, ontstaat de tastzin, de eerste zintuiglijke waarneming. We komen allemaal als voelers ter wereld, het verstand is nog in geen velden of wegen te bekennen. Jonge kinderen van nog geen 2 jaar zijn daarom ook zo puur, authentiek. Ze luisteren als vanzelf naar hun gevoel en zullen uit zichzelf niet iets doen dat daar tegen in druist. Voelen is dan ook helemaal niet ingewikkeld, als je het warm hebt heb je het niet koud en als je boos bent ben je niet blij. Hartstikke simpel!
Maar als het verstand gaan meedoen worden dingen ingewikkelder. Het verstand kan het gevoel beïnvloeden, door gedachten kan ik in een andere stemming geraken. Een voorbeeld: ik loop goed gemutst over straat en plotseling komt er een agressieve hond op me af. Op dat moment besef ik me dat ik gevaar loop en mijn fijne stemming slaat direct om in angst, mijn hart slaat over en ik verstijf. Ik ben bang dat die hond me gaat aanvallen, is de gedachte. Dit is er een voorbeeld van dat ik word beïnvloed door mijn verstand, ik moet heel snel reageren, een list verzinnen. En dat is maar goed ook, want anders loopt het verkeerd met me af. In dit voorbeeld is de gedachte redelijk en daarmee terecht. 
Maar er zijn ook onredelijke of irrationele gedachten. Een angst voor spinnen is er een voorbeeld van.  Ook al is de spin die ik heb gezien best harig en griezelig, ik heb er geen gevaar van te duchten, de gedachte is irrationeel en irreëel. En toch leiden er veel mensen aan deze en soortgelijke angsten, fobieën.
Gedachten hebben ook vaak te maken met onze eigen normen, dingen die we doen omdat dat zo hoort (lees: is aangeleerd) maar klopt het wel bij wat je voelt? Dus is het belangrijker om te luisteren naar wat de norm is, of fatsoenlijk, of "dat doe je nu eenmaal"? Of mag je ook luisteren naar je innerlijk, of je ergens toe wordt uitgenodigd of niet, of iets je wel aanspreekt? Voorbeeld: als je hebt geleerd dat je naar die (verplichte) verjaardag moet maar je gevoel vertelt je dat je vooral weerstand voelt, is het dan beter om wel te gaan? Of om niet te gaan? Verstand zegt 'ja', gevoel zegt 'nee'.


Voelen of denken, wat is belangrijker?
Het moge duidelijk zijn dat er geen eenduidig antwoord op is, beiden zijn belangrijk. Maar het is wel goed om je de vraag te stellen of de gedachte die je gevoel beïnvloed wel terecht, wel reëel is. Het is  zinvol om de normen die je hebt aangeleerd eens tegen het licht te houden om te zien of ze wel echt bij je passen.
Een van de cliënten die haptotherapie volgde verwoordde het als volgt: "Ik zit te veel in mijn verstand, mijn denken, terwijl ik veel meer moet voelen.(...) Dat was tijdens die drukke heftige jaren mijn overlevingsstrategie geworden. Het toepassen van het "in gevoel" leven is nog wel lastig. Ik kan het nog niet altijd spontaan. Ik moet er soms mijn hoofd, mijn denken, nog wel voor gebruiken. Ik ben me nu in elk geval weer bewust van mijn gevoel, wat bij mij past en dat maakt me duidelijk wie ik ben. Dit brengt mij veel rust van binnen en de klachten reduceerden tot bijna geen pijn meer. Mijn hulpvraag: "wie ben ik" is nog niet beantwoord maar ik ben al een heel eind op weg om mezelf te leren kennen. Dat doe ik door te voelen hoe het bij me voelt en daar naar te handelen en niet door te willen voldoen aan allerlei eisen, wensen en verwachtingen uit je omgeving."
Voor meer verhalen van cliënten zie de website. En voor meer informatie over onze praktijk: haptotherapie-alkmaar.nl